Het is ‘s ochtends half tien als de duisternis plaatsmaakt voor een prachtig landschap van sneeuw en dennenbomen met een roze gloed. We zijn gisteravond rond etenstijd in Zweeds Lapland aangekomen. In deze tijd van het jaar is het dan allang donker: de zon komt zelfs helemaal niet op. De vier uren daglicht zien eruit als de laatste restjes van een zonsopgang of –ondergang die de lucht een prachtige kleur geven. Nu het daglicht is, kunnen we het gebied waar we ons bevinden eindelijk bekijken.
Al sinds de hoogtijdagen van MTV in de jaren negentig, toen ik rond kersttijd urenlang videoclips van Last Christmas en All I want for Christmas bekeek, droom ik van een witte kerst. En niet de poedersuiker-achtige witte kerst zoals ik die in Nederland een aantal keer heb mogen beleven, maar een kerst met een pak sneeuw dat minimaal tot mijn knieën reikt en waar ik à la Mariah Carey handenvol van in de lucht kan gooien. Daarom wilde ik naar Lapland. Oké, niet alléén maar daarom, maar het was wel één van de redenen. Het sneeuwgevecht met Han heb ik helaas niet gewonnen, maar hilarisch was het wel.
We reisden naar Lapland met een georganiseerde reis van de Belgische reisorganisatie Xplore The North – een groot verschil met onze (grotendeels) ongeplande reis van bijna vijf maanden door Zuidoost-Azië van eerder dit jaar. Zelfs het eten was geregeld, maar erg lekker en ‘exotisch’ met rendier- en elandvlees. De gemiddelde temperatuur in Lapland ligt in de winter overdag rond de vijftien graden onder nul. Het was een gok of ik het aan zou kunnen, want ik ben nooit eerder naar een vergelijkbaar koud gebied geweest. Zelfs niet naar een ski-oord (als je Snowworld in Zoetermeer niet meetelt). Gelukkig verstrekte onze accommodatie, de pas sinds een paar weken geopende Aurora Mountain Lodge in Lannavaara – waar slechts zeventig mensen wonen, speciale kleding die ons tot veertig graden onder nul warm zou moeten houden. En we verbleven in een romantisch verlichte cabin met een warme houtkachel.
Eenmaal aangekomen viel de kou reuze mee. Het weer was uiterst zacht voor de tijd van het jaar, met temperaturen van slechts min vijf graden. Alleen tijdens de sleetocht met zes huskyhonden, waarbij ik stilzat en wind ving, kreeg ik het koud – ondanks de rendierenhuid die ik om mij heen gewikkeld had. De honden renden met volle vaart door het prachtige landschap dat voornamelijk bestond uit sneeuwvlaktes, besneeuwde dennenbomen en bevroren meren. Sturen en aansporen hoefde niet, alleen de rem – een haak in de grond – was noodzakelijk. Halverwege stopten we om warme bessensap te drinken en zodoende een beetje op te warmen. Hier waren de honden het niet mee eens: ze wilden zo graag verder rennen dat ze luidkeels blaften en huilden zodra we stilstonden.
Tijdens onze reis hebben we beide voor de eerste keer paardgereden. Dat was best wel zwaar! Mijn paard was iets langzamer dan de rest en haalde de achterstand een aantal keer in door een stuk te galopperen. Dat hoefde van mij nou ook weer niet. Een andere activiteit op het programma waren twee ritten met een sneeuwscooter. Eén keer overdag en één keer in de avond terwijl het sneeuwde. Helaas was daardoor het noorderlicht niet zichtbaar, ondanks goede voorspellingen. Helder weer is hiervoor uiteraard noodzakelijk. Halverwege maakte onze gids een kampvuur en vertelde verhalen over zijn jeugd. Op de terugweg reden we zo’n half uur dwars over een bevroren meer.
Uiteindelijk hebben we het noorderlicht wel gezien: vier keer zelfs. Eén avond stak qua schoonheid boven alle andere avonden uit. Het groene en paarse licht danste werkelijk over de sterrenhemel! Han heeft dit prachtig kunnen vastleggen met zijn GoPro-camera.
Het noorderlicht, ook wel bekend als Aurora Borealis wordt veroorzaakt door zonnewind waarbij geladen deeltjes in het heelal terechtkomen. Deze stroom wordt door het magnetisch veld van de aarde afgebogen en dringt met hoge snelheid de atmosfeer binnen in de buurt van de Noordpool. De energie van de geladen deeltjes komt vrij en het noorderlicht wordt daardoor veroorzaakt. Volgens de Sami is het licht echter een bovennatuurlijke kracht: overleden voorouders uit de geesteswereld tonen zich. Om te voorkomen dat ze in je gedachten kunnen kijken, is het noodzakelijk dat je een muts draagt. Dit advies hebben we daarom maar opgevolgd (en vooruit, ook omdat het koud was).
De Sami zijn de oorspronkelijke bewoners van Lapland en enigszins te vergelijken met de oorspronkelijke bewoners van Amerika. In plaats van rondom de bizon, draait hun leven rondom het rendier. Tot de jaren veertig van de twintigste eeuw leefden ze een nomadisch leven met een soort tipi-tenten, in de winter warm behaaglijk gemaakt door een vuur in het midden van de tent te stoken en isolerende rendierhuiden op de grond te leggen.
Sami-vrouw Yana Mangis vertelde ons over de oorspronkelijk manier van leven van haar familie en stelde ons voor aan haar vijf rendieren. In de lente laat ze ze vrij in het woud om ze vervolgens, volgens oud Sami gebruik, zes maanden later weer op te sporen. Na deze uitleg nodigde ze ons uit om in haar gereconstrueerde tipitent koffie te drinken en rendierkaas te eten, dat eerst gedoopd diende te worden in koffie… Ze vertelde dat ze zangeres van beroep is en zong het mooie Sami-lied Biegga voor ons, wat To the wind betekent. Daarna keerden we terug naar de lodge met onze sleeën met handvatten, die voor oudere mensen in dit gebied dienst doen als een soort rollator.
De laatste dag van onze trip schoot de thermometer naar beneden richting de min vijftien graden. We besloten met zijn tweeën een sneeuwwandeling in de omgeving te maken met sneeuwraketten onder onze voeten. Het was een echte work out: soms zakten we bijna tot onze knieën weg in de sneeuw. Over de bevroren rivier was het makkelijker wandelen. Verdwalen was onmogelijk; onze voetsporen leidden ons weer terug naar de lodge.
’s Avonds zaten we alweer in het vliegtuig naar huis, de kerstdagen tegemoet. Als mooie afsluiter hadden we vanuit de lucht tweemaal zicht op het noorderlicht. Kortom: betoverend Lapland is zeker een aanrader!
You must be logged in to post a comment. Login